කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය පිටුදැකීමේ ජාත්‍යන්තර දිනයේ 25 වැනි සංවත්සරයේදී නිකුත් කරන ලද වාර්තාව ස්ත්‍රී ඝාතන පිළිබඳ ගෝලීය අර්බුදය පිළිබඳව ආලෝකය විහිදුවන අතර හදිසි ක්‍රියාමාර්ගයක් ඉල්ලා සිටී.
“කාන්තාවන්ට සහ ගැහැණු ළමයින්ට එරෙහි හිංසනයේ වසංගතය මනුෂ්‍යත්වය ලැජ්ජාවට පත් කරයි” එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටේරස් දින සඳහා ඔහුගේ පණිවුඩයේ කියා සිටියේය.
“ලෝකය මෙම ඇමතුමට අවනත විය යුතුය. අපට යුක්තිය සහ වගවීම සඳහා කඩිනම් ක්‍රියාමාර්ග අවශ්‍ය වන අතර උපදේශනය සඳහා සහාය අවශ්‍ය වේ.
| UN Women/Ina Riaskov In Mexico, a mother keeps a portrait of murdered daughter in a locket (file).
| Image :UN Women/Ina Riaskov/ මෙක්සිකෝවේ මවක් ඝාතනය කළ දියණියගේ පින්තූරයක් පැන්ඩනයක් සේ තබා ගෙන සිටී.
ස්ත්‍රීන්ට සහ ගැහැණු ළමයින්ට එරෙහි හිංසනය වඩාත් පුළුල් මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයකි. ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය හා සම්බන්ධ ස්ත්‍රී පුරුෂ ඝාතන (ස්ත්‍රී ඝාතන/ස්ත්‍රී ඝාතන) කාන්තාවන්ට සහ ගැහැණු ළමයින්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වයේ වඩාත්ම ආන්තික ආකාරය වන අතර ඒවා බොහෝ විට ඔවුන්ගේ නිවෙස් තුළ ඔවුන්ට එරෙහිව සිදු කරන ලද පූර්ව ප්‍රචණ්ඩත්වයේ ප්‍රතිඵල වේ.
මෙම වසරේ, UNITE ව්‍යාපාරය “සෑම මිනිත්තු 10කටම ස්ත්‍රියක් මරා දමයි” යන තේමාව යටතේ ස්ත්‍රීන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය භයානක ලෙස උත්සන්න වීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.
“#NoExcuse.
“ස්ත්‍රීන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය නැවැත්වීමට එක්වන්න. #සමාවට කරුණූ එපා!”. යන්න එහි කේමා පාඨයයි.
කලාපීය විෂමතා සහිත විශ්වීය ප්‍රශ්නයක්
ස්ත්‍රී ඝාතනය දේශසීමා, සමාජ ආර්ථික තත්ත්වයන් සහ සංස්කෘතීන් ඉක්මවා යන නමුත් එහි බරපතලකම කලාපීය වශයෙන් වෙනස් වේ.
වාර්තාවට අනුව, සමීප සහකරු සහ පවුල ආශ්‍රිත ස්ත්‍රී ඝාතනවල ඉහළම අනුපාත වාර්තා කර ඇති අප්‍රිකාවෙහි 2023 දී කාන්තාවන් 21,700ක් ඝාතනය විය. ඊට පසු වඩාම ස්ත්‍රී ඝාතක සිදු වන්නේ ඇමරිකා සහ ඕෂනියා රටවලය.
යුරෝපයේ සහ ඇමරිකාවේ, බොහෝ වින්දිතයින් ඔවුන්ගේ සමීප සහකරුවන් විසින් ඝාතනය කරන ලද අතර, ඒවා පිළිවෙලින් සිද්ධීන්ගෙන් සියයට 64ක් සහ සියයට 58ක් ඇතුළත් වේ. ඊට පටහැනිව, අප්‍රිකාවේ සහ ආසියාවේ කාන්තාවන් හවුල්කරුවන්ට වඩා පවුලේ සාමාජිකයන් විසින් ඝාතනය කිරීමට වැඩි ඉඩක් ඇති අතර, ඊට විවිධ සංස්කෘතික හා සමාජ ගතිකත්වයන් පිළිබිඹු කරයි.
දත්ත සහ වගවීම පිළිබඳ තීරණාත්මක හිඩැස්
භයානක සංඛ්‍යා තිබියදීත්, ස්ථාවර හා විස්තීර්ණ දත්ත නොමැතිකම සැලකිය යුතු අභියෝගයක් ලෙස පවතී.
2023 දී සමීප සහකරු සහ පවුලට සම්බන්ධ ස්ත්‍රී ඝාතන පිළිබඳ දත්ත වාර්තා කළේ රටවල් 37 ක් පමණකිි. මෙය 2020 දී වාර්තා කළ රටවල් 75 කින් තියුනු අඩුවීමකි. මෙම දත්ත පරතරය ප්‍රවණතා නිරීක්ෂණය කිරීමට සහ මෙම අපරාධ සඳහා වගවීම බලාත්මක කිරීමට දරන ප්‍රයත්නයන්ට බාධා කරයි.
කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය ආමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා පුළුල් උපාය මාර්ගයක කොටසක් ලෙස ක්‍රමානුකූල දත්ත රැස් කිරීමේ අවශ්‍යතාව “එක්සත් ජාතීන්ගේ කාන්තාවෝ” UN Women අවධාරණය කළහ.
ප්‍රතිපත්ති දැනුම් දීමට, ප්‍රගතිය නිරීක්ෂණය කිරීමට සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සඳහා වන ඔවුන්ගේ කැපවීම් සඳහා රජයන් වගකිව යුතු බව සහතික කිරීමට නිවැරදි සහ විනිවිද පෙනෙන දත්ත අත්‍යවශ්‍ය වන බවද එක්සත් ජාතීන් අවධාරණය කරයි.
(කාන්තා හිංසනයට හා ප්‍රචන්ඩත්වට එරෙහි දින 16 ක්‍රියාකාරිත්වය සෑම වසරකම නොවැම්බර් 25 දින සිට දෙසැම්බර් 10 දින දක්වා විවිධ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක වේ)
(srilankabreif)
සබැඳි පුවත්
