සමීප සහකරුවන් විසින් වැඩියෙන්ම සිදුකෙරෙන කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනයේ වසංගතය විසඳීම සඳහා වහාම ක්‍රියා කරන ලෙස ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටී.
දැනට පවතින COVID-19 වසංගතය මධ්‍යයේ කාන්තාවන් සහ ගැහැණු ළමයින් ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් ආරක්ෂා කිරීමට සහ ඔවුන්ගේ සෞඛ්‍ය අවශ්‍යතා සපුරාලීමට අග්නිදිග ආසියානු කලාපය පුරා හදිසි ක්‍රියාමාර්ග අවශ්‍ය වන බවයි කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනයට එරෙහි ක්‍රියාකාරී දින 16ක් ප්‍රකාශයට පත් කරමින් එම සංවිධානය පවසන්නේ.
“කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩතා වසංගතයේ හෙවනැල්ලෙන් පෙන්නුම් කරනු ලබන්නේ ලිංගික සමාජභාවී අසමානතා ඇතුළු මේතාක් පැවති අසමානතා කෝවිඩ් 19 විසින් නිරාවරණය කොට, සූරා කමින් වඩාත් උග්‍ර කරන ආකාරයයි.”
ගෝලීය වශයෙන්, කාන්තාවන් තිදෙනකුගෙන් එක් අයකු ඇගේ ජීවිත කාලය තුළ ශාරීරික හා/ හෝ ලිංගික හිංසනය අත්විඳින අතර, බොහෝ දුරට එය සිදුවන්නේ, සමීප සහකරුවන් අතර පවතින ප්‍රචණ්ඩත්වයේ ස්වරූපයෙන් බව එම සංවිධානය දෙසැම්බර් 9 බදාදා නිකුත් කර තිබෙන මාධ්‍ය නිවේදනයක සඳහන්ය.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් බෙදා හැර තිබෙන එම නිවේදනයේ තව දුරටත් සඳහන් පරිදි අග්නිදිග ආසියානු කලාපයේ, එම සංඛ්‍යාව කාන්තාවන් පස් දෙනකුගෙන් දෙදෙනකු දක්වා හෝ 40% ක් දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි ගණන් බලා තිබේ.
කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය, බරපතල සෞඛ්‍යමය බලපෑම් ඇති කරන බව පෙන්වා දෙන ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය, තුවාල මෙන්ම ශාරීරික, මානසික, ලිංගික සහ ප්‍රජනන සෞඛ්‍ය ගැටලු, ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන ආසාදන, HIV සහ සැලසුම් නොකළ ගැබ් ගැනීම් සහ මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු ඉන් සමහරක් ලෙස පෙන්වා දී තිබේ.
COVID-19 මතුවීම හා පැතිරීම කාන්තාවන් සහ ගැහැණු ළමයින් විශේෂයෙන් ප්‍රචණ්ඩත්වයට හා අපයෝජනයට ලක්වීමේ අවදානමට ලක්ව ඇති බවත් එම සංවිධානය පෙන්වා දෙයි.
"සංචරණ සීමා කිරීම් නිසා කාන්තාවන්ට උපකාරක සේවා සහ මිතුරන්ට ළඟාවීම අපහසු වන අතර, ඔවුන්ගේ හිංසකයන් සමඟ සමීපව සිටීමට ද සිදු විය හැක."
කාන්තාවන්ගේ ජීවනෝපාය අහිමිවීම, ඔවුන්ගේ ආර්ථික අවදානම් තත්ත්වය සහ යැපීම වැඩිවීම හේතුවෙන් ආර්ථික හා මානසික ආතතිය වැඩි වීමද කාන්තාවන්ට අසමාන ලෙස බලපා ඇත.
බොහෝ ප්‍රදේශවල, හදිසි ඇමතුම් සේවාවන්, නවාතැන් සහ නීති ආධාර වැනි ප්‍රචණ්ඩත්වයට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සඳහා සමාජ ආරක්ෂණ සේවා කඩාකප්පල් වී ඇති බව පෙන්වා දෙන ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මෙම සහ වෙනත් උපකාරක සේවාවන් පුනර්ජීවනය හා නඩත්තු කිරීම පමණක් නොව පුළුල් කිරීමේ අවශ්‍යතාවයත් පෙන්වා දී තිබේ.
කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනයේදී, ජගත් සංවිධානය කලාපයේ සියලුම පාර්ශවකරුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ මෙම බැරෑරුම්කම ආමන්ත්‍රණය කිරීමේදී ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් ඉටු කරන ලෙසයි.
COVID-19 මර්දනය සහ වැළැක්වීම සඳහා ප්‍රතිචාර දැක්වීමේදී ස්ත්‍රී පුරුෂ සංවේදී ක්‍රියාමාර්ග හඳුන්වා දීම පිළිබඳව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය සාමාජික රටවලට ප්‍රශංසා කරන අතර ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍ර කිහිපයක් හරහා අඛණ්ඩව ක්‍රියා කරන ලෙස ඉල්ලා සිටින ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය නිකුත් කළ නිවේදනයේ සදහන්ය.
පළමුව, දෙවනුව හා තෙවනුව
එහි සදහන් පරිදි පළමුවෙන්ම, ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් විසින් දිවි ගලවා ගත් අය සඳහා වන සේවාවන් ප්‍රමාණවත් ලෙස පහසුකම් සකසා ඇති බවටත්, ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා, අත්‍යවශ්‍ය සෞඛ්‍ය සේවා පොදියට ඇතුළත් කර ඇති බවට සහතික විය යුතුය.
කායික දුරස්ථභාවය ආරක්ෂා කළ යුතු පරිසරයකදී ආධාරක සේවා ගැලපෙන පරිදි අනුවර්තනය කළ යුතුය, උදාහරණයක් ලෙස උපදෙස් මාර්ගගතව ලබා දීම.
සෞඛ්‍ය සේවකයින් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා සියලු උත්සාහයන් අඛණ්ඩව කළ යුතු අතර, ඔවුන්ගෙන් 70% ක් පමණ කාන්තාවන් වන අතර, ආසාදන හා ආතතියෙන් පමණක් නොව, අපකීර්තියෙන් හා ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් ද ආරක්ෂා කළ යුතුය.
දෙවනුව, සෞඛ්‍ය සේවා පරිපාලකයන් විසින් දිවි ගලවා ගත් අය සඳහා විවෘතව ඇති වේලාවන්, සම්බන්ධතා තොරතුරු සහ මේවා දුරස්ථව ලබා දිය හැකිද යන්න ඇතුළුව දේශීයව ලබා ගත හැකි සේවාවන් පිළිබඳ තොරතුරු හඳුනාගෙන යාවත්කාලීනව සිටීමට සාමූහික ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතුය.
සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන්, ගැටලුව සහ එහි ඇඟවුම් පිළිබඳව දැනගත් පසු, වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර මෙන්ම අනෙකුත් මූලික සේවාවන් ලබා දිය යුතුය, එනම් සංවේදනයෙන් සවන් දීම, අවශ්‍යතා ගැන විමසීම සහ දිවි ගලවා ගත් අයව සම්බන්ධ කර ගැනීම.
තෙවනුව, විශ්වාසදායක ප්‍රජා සාමාජිකයන් දැනුවත්භාවය වැඩි දියුණු කළ යුතු අතර දිවි ගලවා ගත් අය සමඟ ආරක්ෂිතව සිටිය යුතුය.
කාන්තාවන්ට අවශ්‍ය පශ්චාත් ප්‍රචණ්ඩත්ව සත්කාර සඳහා පහසුවෙන් ළඟා විය හැකි බව සහතික කිරීම සඳහා විධිමත් හා අවිධිමත් සහයෝගීතා සහ සහයෝගය යන ජාල දෙකම අත්‍යවශ්‍ය වන අතර, එය සෑම මට්ටමකම රැකවරණය ලබා ගත යුතුය.
කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනයේ වසංගතය මගින් පෙන්නුම් කරන්නේ COVID-19 ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවයේ අසමානතාවයන් ඇතුළු පෙර පැවති අසමානතාවයන් හෙළිදරව් කිරීම, සූරාකෑම සහ උග්‍ර කිරීම බවයි ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පවසන්නේ.
දින 16 ව්‍යාපාරය:
කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනයට සමගාමීව කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනයට එරෙහි ක්‍රියාකාරී දින 16 සෑම වසරකම මානව හිමිකම් දිනය ලෙස සමරනු ලබන දෙසැම්බර් 10 දක්වා පවතිනු ඇති අතර එම කාලය තුලදී කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් මානව හිමිකම් යන කාරණය අවධාරනය කරන බවයි ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පවසන්නේ.
"මෙම අයිතිවාසිකම්වලට ගරු කිරීම, ආරක්ෂා කිරීම සහ ඉටු කිරීම සඳහා ස්ත්‍රීන් හා ගැහැණු ළමයින්ට එරෙහි හිංසනයෙන් තොර ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතා කලාපයක් පිළිබඳ අපගේ හවුල් දැක්ම සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය කලාපයේ සාමාජික රටවලට අඛණ්ඩව සහාය වනු ඇත." දෙසැම්බර් 9 බදාදා නිකුත් කළ නිවේදනයේ වැඩි දුරටත් සදහන්ය.
මූලාශ්‍රය - ද ලීඩර්
