සියලු පරිසර හිතකාමීන් අනුගමනය කළ යුතු ඵලදායී පුරුදු මොනවාද ?” පසුගිය කාලය තුළ මම පුනර්ජනනීය ගොවීන්, දාර්ශනිකයන්, විද්‍යාඥයන්, ප්‍රධාන විධායක නිලධාරීන් සහ තිරසාර අධ්‍යක්ෂවරුන්ගෙන් අමතක නොවන සහ ඵලදායී පුරුදු 10ක් රැස් කර ගත්තෙමි. මෙන්න මම ඔවුන්ගෙන් ඉගෙන ගත්, ඔබත් පරිසර හිතකාමියෙක් නම් අනුගමනය කළ යුතු ඵලදායී පුරුදු දහයක්. බලන්න ඔබටත් මෙය අනුගමනය කළ හැකිද ? කියා.
1. හරිත අනාගතයක් සඳහා බැංකුව / BANK ON A GREENER FUTURE
ලෝකයේ ප්‍රථම මුදල් කාබන් කැල්කියුලේටරය / money carbon calculator වන My Mother Tree නිර්මාණය කරමින්, එහි නිර්මාතෘ Dan Sherrard Smith හෙළි කළේ අපගේ කාබන් විමෝචනයෙන් 50%ක් බැංකු සහ සුපිරි අරමුදල් සමඟ බැඳී ඇති බවයි. අඩු කිරීම / reducing, නැවත භාවිතා කිරීම / reusing සහ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීම / recycling විශිෂ්ට වන අතර, තිරසාර බැංකු සහ සුපිරි අරමුදල් වෙත මාරු වීම ඔබට ගත හැකි වඩාත්ම ඵලදායී තනි ක්‍රියාමාර්ගයයි. ෂෙරාඩ් ස්මිත්ගෙන් මෙය දැනගත් පසු, මෙම වෙනසෙහි දැවැන්ත ධනාත්මක බලපෑම හඳුනා ගනිමින් මම වඩාත් තිරසාර බැංකුවකට මාරු විය.
2. ගෝලීය වශයෙන් සිතන්න, දේශීයව ක්‍රියා කරන්න / THINK GLOBAL, ACT LOCAL
Jane Goodall Institute Aus හි ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී James Forbes, ගෝලීය වශයෙන් සිතීමට සහ දේශීයව ක්‍රියා කිරීමට මිනිසුන්ට උපදෙස් දෙයි. නිදසුනක් වශයෙන්, පාසල් යනු පාරිසරික දැනුවත්භාවය පෝෂණය කිරීම සඳහා පරිපූර්ණ ප්‍රජා කේන්ද්‍රස්ථානයකි. සබැඳි ප්‍රජාවන් ද වැදගත් වේ. නිදසුනක් වශයෙන්, දේශගුණය සඳහා දෙමාපිය පාසල්වල සූර්ය පැනල භාවිතය සඳහා පෙනී සිටි අතර හරිත සේදීම / greenwashing එරෙහිව Energy Australia අධිකරණයට ගෙන ගොස් ඇත.
3. ශූර ස්වභාවය මත පදනම් වූ විසඳුම් / CHAMPION NATURE-BASED SOLUTIONS
වර්ල්ඩ් විෂන් / World Vision හි ප්‍රධාන දේශගුණ උපදේශක ටෝනි රිනවුඩෝ / Tony Rinaudo අප්‍රිකාවේ හෙක්ටයාර මිලියන 6කට වැඩි ප්‍රමාණයක් එක ගසක්වත් සිටුවන්නේ නැතිව නැවත වන වගා කළේය. ඔහු භූගත මූල පද්ධතියක් සොයා ගත්තේය. එය නැවත උත්පාදනය කළහොත් සශ්‍රීක වනාන්තර නිර්මාණය කළ හැකිය. වර්ල්ඩ් විෂන් හි නැවත වන වගා කිරීමේ වැඩසටහන වැනි ආධාරක වැඩසටහන් හෝ එවැනි හේතූන් සඳහා අරමුදල් රැස්කිරීමේ සිදුවීම් පැවැත්වීම බලපෑම්කාරී දේශගුණික කටයුතු සඳහා දායක වීමට විශිෂ්ට ක්‍රමයකි.
4. ඔබේ බල්ලා සඳහා හරක් මස් රහිත ආහාර හොඳම විකල්පය වේ / BEEF-FREE IS BEST FOR YOUR DOG
ACT Greens පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ජෝ ක්ලේ ඔබේ සුරතලාගේ ආහාර වේලෙන් හරක් මස් කපා දැමීමට නිර්දේශ කරයි. මස් වල අධික කාබන් පියසටහනක් ඇත. නමුත් හරක් මස් විශාලතම වැරදිකරු වේ. ජෝ ඇගේම හරක් මස් පරිභෝජනය මසකට වරක් දක්වා අඩු කළාය. ඇය සතිපතා ඉරිදා රෝස්ට් හරක් මස් අනුභව නොකරන අතර බල්ලාගේ ආහාර වේලට ද හරක් මස් එකතු නොවේ. මෙම සරල නමුත් බලගතු වෙනස සුළු ගැලපීම් විශාල වෙනසක් සිදු කළ හැකි ආකාරය ඉස්මතු කරයි.
5. ඔබගේ සංචාරක තේරීම් ප්‍රශ්න කරන්න / QUESTION YOUR TRAVEL CHOICES
ඕස්ට්‍රේලියාවේ සිට යුරෝපයට වට සංචාරයක් සාමාන්‍ය EU පුරවැසියෙකුගේ වාර්ෂික කාබන් පියසටහනට සමාන වේ. Flight Free UK හි ඇනා හියුස් පවසන්නේ ඔබේ ගමන් පුරුදු වෙනස් කිරීමෙන් විමෝචනය අවම කර ඔබේ පවුලට උද්වේගකර නව වික්‍රමාන්විතයන් ඇති කළ හැකි බවයි.
6. සංරක්ෂණය සහ කොම්පෝස්ට් / CONSERVE AND COMPOST
ආහාර සංරක්ෂණය සහ කොම්පෝස්ට් කිරීම ප්‍රායෝගික පාරිසරික බලපෑමක් සඳහා තීරණාත්මක සහ සරල ක්‍රියාවකි. ග්‍රීෂ්ම ලැව්ගිනිවලින් පසු තම පවුලේ ගොවිපළ නැවත පණ ගැන්වූ පුනර්ජනනීය ගොවියෙකු වන Amy O’Brien කොම්පෝස්ට් කිරීම නිර්දේශ කරයි. SCRAP Lab ට අනුව, කාබනික අපද්‍රව්‍ය කුණු ගොඩට යැවීම වෙනුවට කොම්පෝස්ට් කිරීමෙන් ගෝලීය හරිතාගාර වායු විමෝචනයෙන් 50% කට වඩා අඩු කළ හැකි අතර 2050 වන විට ගිගාටොන් 2.1 කින් අඩු කළ හැකිය. විද්‍යාඥ ජුන් යාඕ තව දුරටත් ගොස් ආහාර නාස්තිය සම්පූර්ණයෙන්ම අවම කිරීම නිර්දේශ කරයි. මෙය Project Drawdown හි ඉහළම විසඳුම් තුන අතරට ශ්‍රේණිගත වේ.
7. අවුරුදු 10ක සැලැස්මක් සාදන්න / MAKE A 10-YEAR PLAN
ඔබේ කාබන් පියසටහන අඩු කිරීම බියකරු බවක් දැනිය හැකිය. එබැවින් ක්‍රියාකාරී සැලැස්මක් සාදන්න. යුරෝපයේ පළමු කාබන්-උදාසීන විශ්ව විද්‍යාල වලින් එකක් වන මැඩ්රිඩ්හි IE විශ්ව විද්‍යාලය, 2030 වන විට ශුද්ධ ශුන්‍ය විමෝචනය ඉලක්ක කර ගනිමින් පැහැදිලි වසර 10ක සැලැස්මක් යටතේ මෙම සන්ධිස්ථානය අත්කර ගත්තේය. ඔවුන් බලශක්ති කාර්යක්ෂම බල්බ වෙත මාරුවීම, ලැප්ටොප් බල-නිවාරණ පද්ධති ක්‍රියාත්මක කිරීම මගින් විමෝචනය කපා හැර ඇත. තිරසාරත්වය පිළිබඳ අධ්‍යක්ෂ Nicole Rassow පැවසුවේ සෘජු, ක්‍රියා කළ හැකි පියවර හරහා තිරසාර බව අපහරණය කළ යුතු බවයි.
8. ඔබේ ‘ප්‍රමාණවත්‘ බව සොයන්න / FIND YOUR ‘ENOUGH’
පරිභෝජනවාදී සංස්කෘතියක් තුළ නිරන්තරයෙන් වැඩි වැඩියෙන්, වැඩි වැඩියෙන් ඉල්ලා සිටින අතර, “ප්‍රමාණවත් බව” පිළිබඳ ඔබේ අදහස මෙනෙහි කිරීමට කාලය ගත කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. නූතන ලෝකයේ “ප්‍රමාණවත් බව” එහි තනතුරු සදහටම වෙනස් කරන නො පැහැදිලි ඉලක්කයක් සේ පෙනේ. T-Neutral හි සම-නිර්මාතෘ වන මරියානා ග්‍රමන්ට්, සංගතවලට ඔවුන්ගේ රෙදිපිළි පියසටහන මැනීමට සහ අඩු කිරීමට උපකාර කරයි. අධික පරිභෝජනයට ඇද ගැනීමට සහ අපගේ කාර්යබහුල ජීවිත අවුල් කිරීමට සහ විනාශ කිරීමට උත්සාහ කිරීමේදී මෙම අදහස වැලඳ ගැනීමට තම සේවාදායකයින් සහ කුඩා දරුවන් දිරිමත් කරයි.
9. ප්‍රධාන පාරිසරික කථා කීම / MASTER ECO STORYTELLING
Elizabeth Cripps, Parenting On Earth: How To Do Right By Your Kids And Alles, අවධානය වෙනතකට යොමු වූ ලෝකයක ඉදිරියෙන් සහ මධ්‍යයේ තබා ගැනීමට දේශගුණික ගැටලු නිතර සාකච්ඡා කළ යුතු බව විශ්වාස කරයි. මම එකඟයි, නමුත් අපි දේශගුණය ගැන කතා කරන ආකාරය ගැන කතා කරනවාට වඩා වැදගත් බව මම ඉගෙන ගත්තා. Think Like A Tree කෘතියේ කතුවරිය වන Sarah Spencer සමඟ සංවාදයකදී, අපි දේශීය ඕස්ට්‍රේලියානු ප්‍රඥාවෙන් කැන්ගරු මව පිළිබඳ සංකල්පය සාකච්ඡා කළෙමු. (ප්‍රජාවන් තුළ වෙනසක් ඇති කිරීමට භාවිතා කරන මානසික රාමුවකි)
10. යහපත් දේ පමණක් කරන්න / JUST DO GOOD THINGS
ස්වීඩන් දේශගුණ ක්‍රියාකාරිකයෙකු වන විලියම් ග්‍රොන්ලන්ඩ් විශ්වාස කරන්නේ අපි සුපිරි වීර චිත්‍රපට නැරඹීමෙන් “ලෝක විනාශය” පිළිබඳ අදහසට පුරුදු වී ඇති අතර එයට ප්‍රතිශක්තියක් ලබා දී ඇති බවයි.
Gronlund මෙසේ පවසයි. “කවුරුහරි අපිව බේරගන්න එනකම් අපි බලාගෙන ඉන්නවා. හැබැයි මේක චිත්‍රපටියක් නෙවෙයි, එක වීරයෙක්වත් නෑ‘‘
‘‘හොඳ දේවල් කරන්න” සාරා ස්පෙන්සර් අවසන් කරයි.
මම මේ උපදෙසට කැමතියි. මේ ගමනේදී මම ඉගෙන ගත් ලොකුම පාඩම නම් විසඳුම් අප දෙස බලා සිටීම යි. අපි කරන්න ඕනේ වැඩේට බහින එක විතරයි.
මෙම සරල සහ අත් කරගත හැකි පාරිසරික පුරුදු තෝරා ගැනීම ඔබේ ජීවිතයේ අමතක නොවන කතාව ආරම්භ කිරීමට හොඳ ස්ථානයකි.
ඇසුරිණි – සකස් කළේ – මධූ වික්‍රමසිංහ
